ผมหงอก ผมขาว เกิดจากอะไร
สาเหตุผมหงอก เกิดจากเซลล์สร้างเม็ดสีบริเวณรากผมของเราเสื่อมสภาพ จนทำให้ไม่สามารถสร้างเม็ดสีให้ผมได้มากเท่าเดิม
ในตอนที่เซลล์สร้างเม็ดสียังสามารถสร้างเม็ดสีได้อย่างปกติ เซลล์สร้างเม็ดสีจะสร้างเม็ดสี หรือเมลานิน (Melanin) ไปแทรกอยู่ตามก้อนโปรตีนเคราตินในเส้นผม ทำให้ผมของเรามีสีขึ้นมา
เมื่อเซลล์สร้างเม็ดสีเหล่านั้นเสื่อมสภาพ สร้างเม็ดสีได้น้อยลง ผมจะมีสีอ่อนลงเรื่อยๆ เมื่อเซลล์สร้างเม็ดสีเสื่อมสภาพถาวร ผมก็จะหงอก เป็นสีขาวโดยไม่สามารถแก้ไขได้
ผมหงอกเป็นอาการที่พบได้ทั่วไป ในกรณีของชาวเอเชียอย่างชาวไทย ผมจะเริ่มหงอกตั้งแต่ช่วงอายุประมาณ 30 – 40 ปี โดยทุกๆ 10 ปี ผมจะหงอกเพิ่มขึ้นประมาณ 10 – 20% ท้ายที่สุดผมจะหงอกทั้งศีรษะ แต่ถ้าผมเริ่มหงอกตั้งแต่ก่อนอายุ 25 จะถือว่าผมหงอกก่อนวัย
ชนิดของผมหงอกที่เกิดขึ้นนั้น แบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ
- เส้นผมงอกใหม่ที่เป็นผมหงอก ในกระบวนการเจริญเติบโตของเส้นผมที่หนังศีรษะนั้น จะมีเมลาโนไซต์หรือเซลล์เม็ดสีผลิตเซลล์เม็ดสีเมลานินออกมา ซึ่งเซลล์เม็ดสีเมลานินนั้นจะเป็นตัวกำหนดสีของเส้นผม กล่าวก็คือ แต่เดิมเส้นผมเป็นสีขาวอยู่แล้ว แต่เพราะเม็ดสีเมลานินนี้เป็นตัวกำหนดสีแก่เส้นผม จึงทำให้เห็นสีผมเป็นสีต่างๆ อย่างเช่นชาวเอเชียก็จะมีเส้นผมเป็นสีดำนั่นเอง
- ผมหงอกในระยะเจริญเติบโตของเส้นผม ในกระบวนการเจริญเติบโตของเส้นผม เนื่องจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น ความเสื่อมถอยของการทำงานของเมลาโนไซต์หรือเซลล์เม็ดสีก็ลดลงตาม จึงอาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดผมหงอกขึ้นกลางหัวได้
- ผมหงอกเพราะเกิดจากโรค
สาเหตุของการเกิดผมหงอกคืออะไร??
1.กรรมพันธุ์ ในทางด้านวิทยาศาสตร์นั้นยังมีส่วนที่ไม่ได้อธิบายไว้อีกมาก แต่ในกรณีที่มีการเกิดผมหงอกเพราะกรรมพันธุ์นั้นมีอยู่หลายเคส ในแต่ละครอบครัว คนที่มีผมหงอกเกิดขึ้นง่าย/ยากนั้นก็มีสาเหตุมาจากกรรมพันธุ์ซะส่วนใหญ่ กรรมพันธุ์เป็นตัวกำหนดลักษณะของเส้นผม ช่วงเวลาผมหงอกก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่กรรมพันธุ์กำหนดไว้ สาเหตุผมหงอกก่อนวัยเช่นนี้ไม่สามารถแก้ไขหรือป้องกันได้ แต่ในขณะเดี๋ยวกันก็ไม่ได้อันตราย เป็นเพียงสิ่งหนึ่งที่แสดงออกตามกรรมพันธุ์เท่านั้น
2.โรคภัยไข้เจ็บ
- โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune disease)
โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันผิดปกติ จนเข้าใจผิดว่าเซลล์ในร่างกายเป็นสิ่งแปลกปลอม และทำลายเซลล์ต่างๆ จนทำให้อวัยวะบางส่วนผิดปกติ และเกิดการอักเสบในบริเวณนั้นขึ้น
หากเกิดขึ้นที่รากผม เซลล์บางส่วนอาจจะถูกทำลาย หากเซลล์สร้างเม็ดสีถูกรบกวน หรือถูกทำลาย จะทำให้รากผมสร้างเม็ดสีอย่างผิดปกติจนผมหงอกก่อนวัยได้
ผู้ป่วยโรคนี้อาจจะมีอาการโรคอื่นๆร่วมด้วย เช่น โรคผมร่วงเป็นหย่อม (Alopecia Areata) และโรคด่างขาว (Vitiligo) เพราะเกิดจากความผิดปกติของภูมิคุ้มกันเหมือนกัน และทั้งสองโรคนี้ก็สามารถทำให้ผมหงอกก่อนวัยจากสาเหตุเดียวกันอีกด้วย
- โรคเกี่ยวกับเลือด
โรคเกี่ยวกับเลือด อย่างโรคโลหิตจาง ทำให้สารอาหารไปเลี้ยงยังเซลล์รากผมไม่พอ จนเซลล์สร้างเม็ดสีทำงานผิดปกติ หรือไม่มีวัตถุดิบเพียงพอต่อการสร้างเม็ดสีจนทำให้ผมขาวก่อนวัยในที่สุด
- โรคไทรอยด์ (Thyroid Disorder)
ทั้งไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) และไฮโปไทรอยด์ (Hypothyroidism) ทำให้ฮอร์โมนผลิตออกมาจากต่อมไทรอยด์ มากหรือน้อยกว่าปกติ จนไปรบกวนเซลล์สร้างเม็ดสี ทำให้กระบวนการสร้างเมลานินเกิดขึ้นน้อยกว่าปกติ
- โรคเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของเม็ดสีที่ผมโดยตรง
โรคบางโรคเกิดจากการกลายพันธุ์ของกรรมพันธุ์ หรือความผิดปกติทางพันธุกรรม จนทำให้เม็ดสีที่ผมสร้างผิดปกติ หรือไม่ถูกสร้างเลยในบางพื้นที่ จนทำให้ผมขาวก่อนวัย หรือผมขาวตั้งแต่กำเนิด เช่นโรคไพบอลดิซึม กลุ่มอาการวาร์เดนเบิร์ก หรือโรคผิวเผือก
3.ได้รับรังสี UV ในปริมาณมากเกิน ถูกรังสี UV ทำลายบริเวณหนังศีรษะ เซลล์บริเวณนั้นจึงถูกทำลาย จึงทำให้เกิดผมหงอกได้
4.สารอาหารไม่เพียงต่อร่างกาย เมื่อร่างกายขาดวิตามิน , แร่ธาตุ , โปรตีนแล้วนั้น การทำงานของอวัยวะภายในก็จะเสื่อมถอยตามไปด้วย การไหลเวียนของเลือดก็แย่ลง ทำให้เป็นอีกหนึ่งสาเหตุของการเกิดผมหงอกได้
ผมหงอกเกิดจากการขาดสารอาหารได้เช่นกัน สามารถเกิดได้จากทั้งการขาดสารอาหารที่จำเป็นต่อการสร้างเม็ดสี หรือการที่เซลล์สร้างเม็ดสี มีเลือดและสารอาหารไปเลี้ยงไม่เพียงพอ จนทำให้เซลล์เสื่อม หรือทำงานผิดปกติไป ไม่สามารถสร้างเม็ดสีได้เท่าเดิม
ผมหงอกก่อนวัยขาดวิตามินอะไร? สารอาหารสำคัญที่มีผลทำให้ผมหงอกคือวิตามินบี 12 (Vitamin B12) เพราะวิตามินตัวนี้มีผลต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม ทั้งยังมีผลอย่างมากต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง
หากขาดวิตามินตัวนี้ไป นอกจากผมจะไม่แข็งแรงแล้ว เลือดยังไปเลี้ยงที่เซลล์รากผม และเซลล์สร้างเม็ดสีไม่เพียงพอด้วย
นอกจากวิตามินบี 12 แล้ว วิตามินและแร่ธาตุตัวอื่นๆที่ช่วยบำรุงผม บำรุงเลือด และต้านอนุมูลอิสระ ก็สามารถป้องกันผมหงอกจากการขาดสารอาหารได้เช่นกัน เช่น ธาตุเหล็ก ซิลค์ และกรดไขมันโอเมก้า 3
โดยสารอาหารเหล่านี้ ร่างกายสามารถได้รับจากการทาน เนื้อสัตว์ ไข่ ถั่ว ธัญพืช นมไขมันต่ำ เนื้อปลา และผักใบเขียวชนิดต่างๆ
นอกจากตัวอย่างข้างต้นแล้ว การพักผ่อนไม่เพียงพอที่เกิดจากความเครียด การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดผมหงอกได้เช่นกัน
วิธีรับมือผมหงอก
วิธีรับมือผมหงอกก่อนอื่นคือเริ่มจากการทานอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน ซึ่งได้แก่ วิตามิน , แร่ธาตุ , โปรตีน , คาร์โบไฮเดรต , ใยอาหาร เหล่านี้มีส่วนช่วยในการงอกใหม่ของเส้นผม โดยเฉพาะวิตามินและแร่ธาตุนั้นสำคัญต่อร่างกายมากๆ วิตามินซีและอีมีส่วนช่วยในเรื่องสารต้านอนุมูลอิสระ ทำให้เมลาโนไซต์หรือเซลล์เม็ดสีและเซลล์อื่นๆช่วยป้องกันรังสีอัลตราไวโอเลตไม่ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยได้อีกด้วย
ส่วนวิธีแก้ผมหงอกก่อนวัยคือต้องพบแพทย์ แต่ก็รักษาได้แค่ในบางกรณี หากเกิดจากพันธุกรรม หรือเซลล์สร้างเม็ดสีถูกทำลายถาวร อย่างการสูบบุหรี่ หรือความเครียด ก็จะไม่สามารถรักษาได้
หากเกิดจากโรค หรือการขาดสารอาหาร สามารถรักษาได้ในบางกรณีหากเซลล์สร้างเม็ดสียังไม่เสื่อมสภาพมากนัก หรือยังไม่ถูกทำลาย
มีรายงานบ้างว่าผู้ที่ผมหงอกจากไทรอยด์ หรือผมหงอกจากการขาดวิตามินบี 12 บางเคส สามารถกลับมามีผมสีปกติได้หลังรักษาหาย แต่ยังไม่เคยมีรายงานว่าผู้ที่ผมหงอกก่อนวัยจากความเครียด หรือการสูบบุหรี่สามารถหายได้
ส่วนการแก้ผมหงอกถาวรนั้น ไม่สามารถทำได้ เนื่องจากเมื่อแก่ตัวลง เซลล์สร้างเม็ดสีเสื่อมสภาพไปตามอายุขัย ทำให้ไม่สามารถรักษา หรือแก้ไขอะไรได้ ทำได้เพียงย้อมผมเพื่อปกปิดชั่วคราวเท่านั้น
